Vì có làm gia sư kèm 1:1 cho một số bạn học tin học online, nên có một chút trải nghiệm về việc học thế nào cho hiệu quả. Bạn có thể rất siêng học, nhưng cách học cũng quan trọng không kém. Chúng tôi nhận thấy rằng những học viên của mình những người học tiến bộ đều có vài đặc điểm chung, sẽ được bật mí trong bài viết
Tui học hành rất chăm chỉ, dành nhiều giờ trong ngày
Một học viên của Kacbt nói rằng: tui học hành rất chăm chỉ, tự học 4-6 giờ mỗi ngày nhưng sau hơn nửa năm vẫn không thấy có sự tiến bộ gì. Những thứ tui học được dường như không vào đầu, học trước quên sau. Có bài mới học tuần trước, hôm nay vẫn không thể nhớ được, quay lại thấy cứ như bài mới.
Học viên khác bộc bạch: tui không phải là dạng lười biếng, rất ham học, ý thức tự học rất cao, dù không phải do áp lực công việc gì, tui thích học thêm những thứ để bổ trợ kiến thức để có thể tiến lên nấc thang cao hơn trong sự nghiệp nhưng mãi 2 năm vẫn không thấy có sự tiến triển gì.
Một học viên khác: tui tin rằng mình hổng phải kẻ dốt nát, thời đi học tui luôn đứng top 5 trong lớp, đi làm nhiều năm là nhân viên xuất sắc, được trao giấy khen và quà của công ty, được đề bạt thăng chức… nhưng tui vẫn cảm thấy có vẻ như bây giờ đã già, học không vô.
Các học viên đều bộc lộ rằng phải chăng họ phải đăng ký học ở trường lớp để có thể tiến bộ hơn? Phải chăng kỷ luật ở trường, ở lớp, có bạn học cùng lớp sẽ giúp người học dễ dàng hơn?
Bạn đang đọc bài này, cảm thấy như thế nào? Cần cù bù thông minh có phải là một chiến lược mà mọi người có thể áp dụng?
Không hiểu sao, so với người khác, tui thấy mình dở ẹc
Đừng lo, rất nhiều người có cảm giác như bạn. Việc ở đây là mình có ý thức cải thiện, rồi mọi thứ sẽ tốt hơn lên. Người ta thường hay đánh giá cao nỗ lực trong ngắn hạn, nhưng họ lại đánh giá quá thấp nỗ lực dài hạn.
Bạn để ý mà xem, bạn học một môn chơi thôi, ví dụ như đánh đàn, đá bóng, bóng bàn hoặc chạy, những ngày đầu không thấy có gì là có thể học được, nhưng rồi đến một ngày thấy rất tốt, tiến bộ rất nhanh, cho đến một ngày thấy có vẻ là không thể tiến thêm được. Hầu hết mọi người đều như vậy.
Nếu bạn chưa từng biết đến hiệu ứng Dunning-Kruger, giờ là lúc bạn cần biết.
Không nói đâu xa, người viết bài này hồi đó học văn, nhưng giờ văn anh ta sao bằng khả năng viết code được. Những ngày đầu anh ấy tự học trên một cái máy tính cũ, với cuốn sách cũ và một tấm bảng mica mua ở tiệm ve chai (nhôm nhựa/ đồng nát) cạnh nhà… tụi bạn không tin rằng 12 năm sau đó anh ấy đi làm kỹ sư, vào làm công ty công nghệ mà không có bằng cấp nào về công nghệ thông tin, một công việc chẳng liên quan gì đến những thứ học ở đại học.
Tới đây, có lẽ bạn biết rằng chúng tôi muốn nói rằng bạn cần áp dụng chiến lược học mỗi ngày, học suốt đời, theo kiểu mưa dầm thấm lâu. Trong suốt quãng đường đó, có lúc cần học nhanh, học với cường độ cao để đáp ứng đòi hỏi nào đó của cuộc sống, có lúc thì cứ chậm rãi, mỗi ngày một ít thôi. Điều quan trọng, đời người giống bơi ngược dòng sông, học hỏi giống hành động bơi vậy, ngừng lại bạn sẽ tự nhặt xác mình ở biển. Tất nhiên, không ai chết theo nghĩa đen khi họ ngừng học, nhưng họ bị đá văng khỏi thị trường lao động khi họ không chịu học. Điều đó là điều không cần phải bàn cãi. Những người trụ lại được, kiếm tiền nhiều đều đi qua những “đêm trường” miệt mài học tập.
À, việc học ở đây là đề cập tổng hợp, đừng giới hạn việc học ở trường lớp, sách vở hoặc một hình thức chính quy/ phi chính quy nào. Tuy nhiên, chúng tôi cũng phải nhấn mạnh với những người lười đọc sách, lười ghi chép rằng họ chỉ học hỏi ngoài đời, học qua cuộc sống mà thôi vì họ thấy nhiều người không cần phải học chính quy cũng thành công lớn.
Đừng nhầm, bạn có thể học kiểu gì học nhưng để hiệu quả, có kết quả thực sự thì đọc sách và ghi chép là việc luôn PHẢI LÀM, đây không phải là tuỳ chọn. Đó chính là bí quyết mà chúng tôi tôi được khi trò chuyện với những người (mà trên báo hay đăng rằng họ không học đại học, thậm chỉ dở dang học phổ thông nhưng nay là doanh nhân, là bậc đức cao vọng trọng trong xã hội): họ luôn có cuốn sổ ghi chép và tủ sách trong phòng khách hoặc phòng ngủ.
Tui làm gì để cải thiện việc học của mình?
Chúng ta cần phải hiểu một số từ vựng nó đa nghĩa hoặc chúng ta dùng nó nhưng hiểu với ý nghĩa khác, từ đó mang lại nhiều thứ chệch hướng. Tuy không hoàn toàn đồng ý với một số người phát biểu trên báo rằng ngôn ngữ có ảnh hưởng đến khả năng tư duy của một dân tộc, nhưng chúng tôi tin rằng nếu dùng những từ ngữ mơ hồ thì trong đầu chúng ta cũng là một mớ hỗn độn.
Chăm chỉ nên được hiểu như thế nào?
Có lẽ bạn từng nghe qua câu chuyện về chặt cây ở đâu đó, nhưng rồi bạn chỉ chép lưỡi rằng ồ, đó chỉ là câu chuyện, chưa chắc nó có thật, bạn cũng không thử kiểm chứng xem. Giờ bạn thử Google xem có tìm ra được bài đó hay không. Nếu chưa đọc, chúng tôi gợi ý từ khoá luôn nhé: ngụ ngôn chuyện mài rìu.
Vậy đó, chăm chỉ ở đây nghĩa là bạn phải biết dùng đến cái não của mình, chứ còn nhảy vào mà làm một cái “tay nhanh hơn não” thì bạn có chăm chỉ theo cường độ cao ở nào, mồ hôi túa ra như tắm cũng không chắc đã nhét được cái gì vào đầu, tri thức vẫn khó có thể ngấm được.
Chăm chỉ mức nào? Nếu bạn không đang học chính quy, cần tập trung mà chỉ là tự học mỗi ngày, không vì mục đích liên quan mật thiết với công việc, mỗi ngày 1 giờ là đủ, không cần hơn. Ở đây 1 giờ tập trung, không phải ngồi cho đủ 60 phút. À, nhưng mà nếu bạn học được hơn 1 giờ là tốt, ở đây mức 1 giờ là trung bình, đủ để kịp có chút gì đó, giống như ăn một gói mì vậy.
Tạo lập môi trường để có thể tập trung, chú tâm
Đầu tiên, cần xác định rằng chăm chỉ cần phải hiểu cho đúng: không phải tốn nhiều thời gian là chăm chỉ, chăm chỉ ở đây phải hiểu là sự tập trung & chú tâm vào việc đang làm, ở đây chính là việc học.
Tập trung và chú tâm thực ra không phải là một. Để có thể chú tâm, bạn phải tập trung trước, sau đó một thời gian chừng gần 30 phút tập trung liên tục, lúc này mới đạt đến mức chú tâm.
Nói dễ hơn làm rất nhiều, não chúng ta luôn muốn đi lang thang, giống một con thú bị nhốt vậy, nó sẽ nhảy loạn cả lên, tìm kiếm những thứ gây xao nhãng. Vì thế, cần tập luyện lâu ngày và duy trì thì bạn mới dễ tập trung.
Ngày nay, để chú tâm vào việc gì đó hơi khó bởi vì mạng xã hội, điện thoại, máy tính, smart tivi, lẫn tiếng Karaoke hàng xóm bủa vây bạn. Không dễ gì tập trung trong một thế giới ồn ào. Ngay cả những bậc thầy về thiền sư cũng phải tìm nơi núi non tịch mịch.
Kiếm một căn phòng nhỏ để tập trung. Nếu không có, bạn có thể kiếm quán cà phê gần nhà, quán mà có tầng trên, thường rất vắng người. Hoặc đơn giản là nếu nhà bạn không quá chật chội, bạn có thể mua một cái lều về và chui vào đó. Hãy nói với người nhà rằng bạn cần sự tập trung để học. Nếu nhà bạn có truyền thống học hành, bạn sẽ dễ được thông cảm. Nếu nhà bạn chưa có truyền thống đó, không sao cả, mọi người sẽ sớm quen với việc bạn dành thời gian nào đó để học mà không quấy rầy bạn. Mang một cái bàn thấp và cái đèn bàn vào trong lều. Vậy là bạn có môi trường.
Nhớ đi vệ sinh và mang theo nước uống tới bàn ngồi học để tránh bị gián đoạn vì những việc không đâu. Trong 1 giờ đó thì nghỉ 5 phút sau 25 phút đầu tiên.
Tòm lại cho phần tập trung: bạn sẽ nhận thấy sự tập trung lợi hại như thế nào khi sử dụng kính lúp dưới ánh sáng mặt trời, sức tập trung của bạn cũng từa tựa như vậy.
Để nắm bắt một vấn đề, bạn trải qua 6 cấp độ
6 cấp độ được diễn giải như bên dưới:
Trên đây chỉ là hướng dẫn học dạng đọc là chính. Còn nếu bạn học kiểu thực hành như học võ, thể thao, môn nghệ thuật như nhạc, vẽ, học sử dụng máy móc thông qua thao tác thì cũng tưong tự, chỉ khác là có thêm dụng cụ và làm việc nhiều hơn với tay, chân.
Để việc học thành công cần phối hợp lý thuyết với thực hành, không nên xem nhẹ cái nào. Có những lúc bạn phải làm để học, lúc khác bạn phải học để làm. Và có lúc là đan xen, không phân định cái nào trước cái nào.
Thử áp dụng vào việc học của bạn theo gợi ý sau
- Lấy mục tiêu học tập của bạn và biến nó thành một nhiệm vụ hấp dẫn, đáng ám ảnh.
- Tìm tài liệu để học hỏi, cấu trúc nó thành một chương trình giảng dạy linh hoạt.
- Xác định các cơ chế phản hồi để liên tục định hướng các nỗ lực học tập trong tương lai của bạn và đảm bảo khả năng nhớ lại tích cực, cường độ cao.
- Kiểm tra và thực thi một lịch trình bền vững trong toàn bộ vòng đời của dự án.
- Phát triển một chiến lược duy trì lâu dài (chính thức hoặc không chính thức).
Việc học được xem là có kết quả khi trở thành phản xạ vô điều kiện, kiến thức đã ngấm vào bạn để từ đó có thể đi đến mức cao hơn đó là áp dụng nâng cao, sáng tạo.